Κείμενο ενάντια στον πόλεμο

 Τώρα που φεύγετε, λοιπόν, για να εκτελέσετε
Των κυρίων σας το αιματοβαμμένο έργο -μπροστά σας
Τα όπλα του εχτρού, πίσω σας
Του αξιωματικού σας το πιστόλι -τούτα τα
λόγια μου να μην ξεχνάτε:
Των κυρίων σας η ήττα
Δεν είναι ήττα δικιά σας. Έτσι και η νίκη τους
Δεν είναι δική σας νίκη. 

Μπέρτολτ Μπρεχτ, 1939

Τύμπανα πολέμου βροντάνε στην Ευρώπη. Οι νεκροί στην Ουκρανία είναι ήδη χιλιάδες και εκατομμύρια είναι οι μετανάστες και οι εκτοπισμένοι. Ο ουκρανικός λαός βρίσκεται στη μέγγενη των διακρατικών ανταγωνισμών. Οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών, σαν έτοιμοι από καιρό, δε διστάζουν ούτε στιγμή: γυαλίζουν τα όπλα, ξεσκονίζουν τους χάρτες, κυματίζουν τις σημαίες του πολέμου. 

Ποιος είναι, όμως, αυτός ο «ιερός» λόγος για τον οποίο είναι όλοι αυτοί επί ποδός πολέμου; Αντιδρούν στην εισβολή ενάντια σε ένα κυρίαρχο κράτος; Όχι βέβαια. Ποιος από όλους αυτούς αντέδρασε όταν το ΝΑΤΟ βομβάρδιζε στη Γιουγκοσλαβία; Εξ’ άλλου, το κυρίαρχο δυτικό αφήγημα λέει ότι αυτός είναι ο πρώτος πόλεμος επί Ευρωπαϊκού εδάφους, από τον Β’ Παγκόσμιο και μετά. Φαίνεται να μην υπολογίζουν, επίσης, τον ακήρυχτο πόλεμο που μαίνεται στις ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας από το φιλο-ευρωπαϊκό Μαϊντάν το 2014 και μετά, μετρώντας 14 χιλιάδες νεκρούς. Για αυτούς τους δυτικούς ηγέτες, άλλωστε, το ευρω-Μαϊντάν ήταν μια δημοκρατική φιλειρηνική επανάσταση, ναι το ακούσαμε κι αυτό. Οι σβάστικες και τα ουκρανικά ναζιστικά τάγματα που εξοπλίστηκαν κατά τη διάρκεια του ευρω-Μαϊντάν και πήραν εξουσίες μετά, ήταν λίγο ενοχλητικά για την εικόνα των δημοκρατικών σταυροφοριών μας, αλλά με λίγη προσπάθεια και αρκετή καλή θέληση μπορούσαν να κρυφτούν προς το παρόν κάτω από το χαλί. Η έκταση του παρόντος κειμένου δε μας επιτρέπει να αναφερθούμε σε όλους τους πολέμους, έστω και αν αυτοί δεν ήταν επί Ευρωπαϊκού εδάφους, που έχει κάνει η Δύση ως ενιαίος πολεμικός μηχανισμός (βλέπε ΝΑΤΟ), την τελευταία δεκαετία. Για τους δυτικούς ηγέτες, εκπρόσωπους και μαχητές της «ελευθερίας», οι πόλεμοι που κάνει η Δύση είναι εκδημοκρατισμός▪ κακοί είναι μόνο οι πόλεμοι που κάνουν οι εχθροί τους. 

Το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα είναι εμποτισμένο με την ίδια και χειρότερη υποκρισία. Ο Έλληνας υπουργός υγείας Πλεύρης είναι αυτός που δέκα χρόνια πριν, αναφερόμενος στους πρόσφυγες που έφταναν στον ελλαδικό χώρο, δήλωνε: «η φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται αν δεν υπάρχουν απώλειες και για να γίνω κατανοητός, αν δεν υπάρχουν νεκροί. […] Πρέπει να περνάνε χειρότερα από τις χώρες τους. Η κόλαση πρέπει να φαντάζει παράδεισος σε αυτό που θα ζουν εδώ». Σήμερα βγάζει σέλφι με τη φαρμακευτική αποστολή που θα σταλεί στην Ουκρανία. Βλέπεις, αν είσαι ξανθός και ευρωπαίος η ζωή σου έχει άλλη αξία. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Μητσοτάκης σήμερα δηλώνει πως η ελληνική κυβέρνηση θα ανακατασκευάσει το μαιευτήριο που βομβαρδίστηκε στη Μαριούπολη από τη ρώσικη αεροπορία. Η ίδια κυβέρνηση δύο χρόνια τώρα και κόντρα στο δημόσιο συμφέρον αρνείται πεισματικά να ενισχύσει πραγματικά το δημόσιο σύστημα υγείας της χώρας, με αποτέλεσμα (σύμφωνα με επίσημο έγγραφο του ΕΟΔΥ) να έχουν πεθάνει εκτός ΜΕΘ περισσότεροι από 16 χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα. Αυτή η κυβέρνηση τώρα ξαφνικά ενδιαφέρθηκε για την υγεία των Ουκρανών. 

Να το πούμε έξω από τα δόντια. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι τα συμφέροντα της ελληνικής αστικής τάξης. Οι Έλληνες εφοπλιστές διαθέτουν αυτή τη στιγμή τον μεγαλύτερο στόλο μεταφοράς υγροποιημένου αερίου (LNG) στον κόσμο. Η Ελλάδα προορίζεται να γίνει πύλη υγροποιημένου αερίου LNG για την Ευρώπη. Το LNG (με μεγαλύτερους παραγωγούς τις ΗΠΑ και το Κατάρ) θα αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό το ρώσικο φυσικό αέριο. Με άλλα λόγια, μια πιθανή κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία, η συνεπακόλουθη οριστική ρήξη με τη Ρωσία και η αναγκαστική απεξάρτηση από το ρώσικο αέριο, λειτουργεί προς όφελος των ελληνικών αστικών συμφερόντων. Ίσως έτσι να εξηγείται και η πρεμούρα του Μητσοτάκη να στείλει πρώτος όπλα στους Ουκρανούς. Η στρατηγική του ελληνικού κράτους είναι αυτή της εμπλοκής. Ας το συνειδητοποιήσουμε γρήγορα, αν εμείς οι από κάτω έχουμε σκοπό να το αρνηθούμε. 

Τι έχουν να πουν για όλα αυτά τα ελληνικά ΜΜΕ και οι μεγάλοι και έγκριτοι δημοσιογράφοι; Σιγή ιχθύος. Αντί αυτών, η ατζέντα είναι η δαιμονοποίηση του Πούτιν ως ο “νέος Χίτλερ”, η καταγγελία του πολέμου και της ρωσικής πολεμικής προπαγάνδας και η τάχα μου δήθεν αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Δεν υπερασπιζόμαστε κανέναν Πούτιν, γνωρίζουμε καλά ότι μας χωρίζει ένας ολόκληρος κόσμος. Επίσης, δεν αμφιβάλλουμε ότι και η ρωσική προπαγάνδα κόβει και ράβει για τους δικούς τους σκοπούς. Και αν η αντίρρηση μας ως προς αυτά ήταν μόνο η δομική υποκρισία τους, ίσως να μην της αναλογούσε παραπάνω από ένα ανάθεμα. Εδώ όμως διαφαίνεται, με όχημα έναν γενικευμένο αντιρωσισμό, η κατασκευή μιας κοινωνικής συνείδησης με έντονο έως και αναπόφευκτο πολεμικό ενδιαφέρον. Να το πούμε κι αλλιώς: εάν εμείς είμαστε οι δημοκρατικές κοινωνίες και μας επιτίθεται ο “νέος Χίτλερ”, δεν υπάρχει περιθώριο αμφιταλάντευσης: πρέπει να αμυνθούμε, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να χύσουμε το αίμα μας. Με αυτό το πολεμικό παραμύθι ξυπνάει και με αυτό νανουρίζεται η ελληνική (και όχι μόνο) εθνική συνείδηση. 

Η βεβήλωση του αντιφασιστικού σοβιετικού μνημείου στην Καλλιθέα, όπου ντόπιοι φασίστες έγραψαν με σπρέυ το όνομα του ουκρανικού ναζιστικού τάγματος Αζόφ ήταν η πρώτη σοδειά αυτής της σποράς. Εμείς από τη μεριά μας δεν έχουμε κανένα λόγο να αφήσουμε τον ελληνικό εθνικισμό να σηκώσει κεφάλι. Όσον αφορά τους Ουκρανούς πρόσφυγες, όπως υποδεχόμασταν τους πρόσφυγες, ανεξαρτήτως καταγωγής, πάντα με αλληλεγγύη, έτσι θα τους υποδεχτούμε και τώρα. Ακόμα κι όταν το ελληνικό κράτος σταματήσει να τους έχει ανάγκη για να στηρίξει το αφήγημα του πολέμου.

Μας μιλάνε για καιρούς δοξασμένους και πάλι. Για εθνική υπερηφάνεια, για πατριωτική θυσία, για υπεράσπιση της δημοκρατίας. Για εθνικούς κινδύνους και επίδοξους εισβολείς. Εννοούν ότι όπου να ‘ναι θα μας ζητήσουν να πάμε να πολεμήσουμε για τα συμφέροντα εκείνων που κάθονται στο σβέρκο μας μια ζωή. Η δική μας απάντηση είναι ότι δεν έχουμε κανένα λόγο να πεθάνουμε για κανέναν τους. Τις κάνες των όπλων, που μας ζητούν να κρατήσουμε στις μάχες που σχεδιάζουν, να τις στρέψουμε εναντίον τους. Τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που σχεδιάζουν, να τον μετατρέψουμε σε ταξικό. Απέναντι στους πολεμικούς παροξυσμούς να αντιπαραθέσουμε το ταξικό μίσος για τον πολιτισμό του πολέμου. Απέναντι στην αναδυόμενη εθνικιστική έξαρση να προτάξουμε τους διεθνιστικούς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς. Να μπλοκάρουμε την πολεμική μηχανή του ελληνικού κράτους. Ο βασικός εχθρός είναι στην ίδια μας τη χώρα.

Για να ζήσουμε εμείς, για να ζήσουν οι λαοί, για να απαλλαγούμε μια και καλή από τους εθνικισμούς, τις μισαλλοδοξίες και τους πολέμους τους.